Nét đẹp mỏng manh, duyên dáng của Huế luôn làm xuyến xao bao trái tim dòng dõi Lạc Hồng, để rồi một ngày mai khi đôi chân thèm khát hương vị yên bình nhẹ nhàng nơi cố đô, lại tiếp tục xuôi về miền đất ấy để khoan thai thả hồn vào chốn bình yên. Trong những điểm nhấn nhá tạo nên phong vị của Huế, không thể bỏ qua tuyệt cảnh trữ tình như tranh của đầm Chuồn, nơi in dấu vẻ đẹp huyễn hoặc mê động lòng người nổi danh xứ mộng mơ.
Đầm Chuồn (còn được gọi bằng cái tên khác là đầm Cầu Hai), đây là phần lớn nhất trong hệ thống đầm phá Tam Giang mà dân gian ngày xưa vẫn có câu:
Đường vô xứ Huế quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh họa đồ
Thương em anh cũng muốn vô
Sợ truông Nhà Hồ, sợ phá Tam Giang
Đầm Chuồn cách thành phố trung tâm Huế khoảng 10 km về phía Nam thuộc huyện Phú Vang. Do vậy, đường đi du lịch đến Đầm Chuồn rất dễ dàng, chỉ cần theo quốc lộ 49 hướng về An Truyền, qua cầu Tư Hiền sẽ đến nơi. Để tiện cho việc ngắm nhìn quang cảnh trầm mặc của phố cổ thành đô, du khách du lịch Huế 5 ngày nên di chuyển bằng xe máy, vì ở đây là thành phố du lịch nên dịch vụ cho thuê xe máy trong ngày với giá 100.000 – 120.000đ/ngày rất phổ biến.
Đầm Chuồn mênh mang sóng nước, điểm xuyến những chiếc thuyền ngư phủ nhỏ bé làm say đắm bất kỳ ai đã một lần ghé thăm. Đầm Chuồn đỏ rực lúc bình mình, chói chang cái nắng vàng buổi trưa và nhuốm màu tím hoàng hôn đang hững hờ buông từng luồng ánh sáng yếu ớt chiều tà xuống mặt nước rộng lớn, Đầm Chuồn yên tĩnh nhẹ nhàng theo làn hơi nước mỏng manh từ lòng phá quyện vào cơn gió trời thoảng qua trong màn đêm cô tịnh. Có thể thấy, bất kỳ thời điểm nào trong ngày, Đầm Chuồn cũng mang một nét quyến rũ thực bình dị lay động tâm hồn du khách thập phương.
Về Đầm Chuồn từ tháng 4 đến tháng 7, du khách còn được hòa vào không khí rộn ràng của mùa thu hoạch hải sản trên đầm và tham gia lễ hội rước Tổ làng Chuồn vào ngày 15, 16 và 17/07 âm lịch hàng năm. Cảnh ngư dân quăng chài kéo lưới giữa hồ, cảnh bắt cua ốc tay chân lấm lem bùn lầy, cảnh mua bán tấp nập nơi làng quê nhỏ, cảnh trẻ con đùa vui làm nước bắn tung tóe lên người, ấy đều là những thước phim đẹp nhất mà nếu bỏ qua, hẳn sẽ là một thiếu sót lớn.
Đối với nhiều dân phượt, đầm Chuồn được mệnh danh là điểm đến 3 trong 1 hành trình: là nơi chơi được, ăn được và ngủ lại được. Đến đây, du khách sẽ được trải nghiệm ở trọ “miễn phí” trong nhà chồ - nét chấm phá miền sông nước đầm Chuồn. Nhà chồ là loại nhà tạm bợ được xây dựng ngay trên sông, thường được ngư dân ở đây làm nơi trú chân khi mỏi mệt. Du khách có thể dừng chân nơi này để thưởng thú cảnh đêm Đầm Chuồn mà không cần mất phí.
Với những ai yêu thích cảm giác ngả lưng vào mạn thuyền lênh đênh sóng nước ngắm nhìn bầu trời lấp lánh những vì sao khuya và hưởng trọn mùi vị đặc trưng của đầm phá như một ngư dân thực thụ thì ngủ trên thuyền, ghe là lựa chọn lý tưởng.
Bên cạnh đó, hiện nay dịch vụ du lịch cũng được người dân bản địa chăm chút nên sẽ không quá khó khăn cho du khách tìm đến phòng nghỉ tiện nghi, sạch sẽ hơn.
Đầm Chuồn có diện tích lên đến 100ha, do đó du khách sẽ được hòa mình vào không gian của một đại dương thu nhỏ giữa lòng cố đô Huế. Đứng ở bất kỳ vị trí nào của đầm Chuồn, du khách tour Đà Nẵng 5 ngày 4 đêm cũng sẽ phóng được tầm mắt trải dài trên khắp không gian bạt ngàn của mặt đầm, những chiếc cọc chắn lối hay những ngôi nhà chồ cô độc nhỏ bé tạo nên nét chấm phá độc đáo cho bức tranh toàn mỹ mà thiên nhiên đã ban tặng.
Đầm Chuồn từ lúc bình minh hay đến chiều tà đều mang lại những gam màu sắc khác nhau khiến cho một ngày lênh đênh trên phá không hề mất đi cảm giác thi vị. Và cảnh ngư dân giăng lưới, cảnh buôn bán nhộn nhịp từ trên thuyền đò đến chợ đều mang lại một cảm giác thanh bình, nhẹ nhàng lạ.
Xuôi về con đường cũ, du khách còn có thể ghé thăm đình làng Chuồn (Đình làng An Truyền), đình Thành Hoàng ở Đồng Miệu, nhà thờ họ Hồ, lăng cụ tổ họ Hồ - những nơi lưu giữ nét văn hóa tâm linh của xóm vạn đò hay tiếp tục hành trình khám phá cửa Tư Hiền (cũng thuộc hệ đầm phá Tam Giang), khu ga Đá Bạc, chùa Túy Vân, chợ nổi Vinh Hiền để cảm nhận hết vẻ đẹp của miền sông nước đầm phá nơi trầm mặc cố đô.
Thú nhất khi đến đầm Chuồn là cùng dân làng đi bắt cá, cào lươn rồi tự thưởng cho mình thành quả lao động sau những giờ phút hòa cùng không khí làm việc trên mảnh đất thanh bình tự tại đậm chất ngư dân.
Đầm Chuồn có hàng trăm loài cá, nhiều loài tôm, ghẹ, cua, sò, ốc,… như lời mời gọi hấp dẫn. Trong đó, có năm loại cá nổi tiếng là cá ong, cá dìa, cá mú, cá nâu và cá kình mà đến đây du khách không thể không nếm thử. Giá cả ở đây cũng cực kỳ “hữu nghị”, trung bình mỗi ký ghẹ to sụ chỉ có 100.000 đồng, 1,5kg tôm đất/100.000 đồng, năm loại cá quý có giá 180.000đ/kg, du khách sẽ được hậu đãi bằng cả tấm lòng thương mến hiếu khách qua những món ăn được chế biến tỉ mỉ theo sở thích yêu cầu để cùng nhấm nháp với ly rượu làng Chuồn nức danh đất thần kinh.
Du khách còn có cơ hội thưởng thức rất nhiều đặc sản khác đậm phong vị làng Chuồn, đậm phong vị xứ Huế như: bánh khoái (cá kình, tôm, thịt,…), bánh tét làng Chuồn, bánh canh, bánh nậm – lọc – bèo, bún bò Huế,… tại các quán ăn gần bờ với tên gọi cũng đậm phong vị làng Chuồn: Đầm Chuồn Hội Quán, Đầm Chuồn Hương Quán, Đầm Chuồn Việt Quán, Đầm Chuồn Lộng Gió,…
Vùng sông nước đầm phá làng Chuồn ngoài những món ngon dùng để chiêu đãi trực tiếp cho du khách khi đến đây còn có nhiều đặc sản được chế biến để được lâu dùng làm quà như giữ lại chút kỷ niệm mỗi lần nơi đây. Rượu làng Chuồn nổi danh đất Huế, bánh Tét làng Chuồn, tôm chua, ruốc mắm, mắm rò, mắm nêm, mắm tôm nức tiếng,… là những món du khách có thể tìm thấy ngay tại phá đầm Chuồn.
Du khách cũng có thể chọn mua rất nhiều đặc sản Huế khác để làm quà tặng cho gia đình và bè bạn, như: mè xửng, nem-tré Huế, mắm sò Lăng Cô, hạt sen, kẹo cau-kẹo gừng, nón bài thơ,…
Bình dị, chân phương, mộc mạc và giản dị, đó là những từ để nói lên cuộc sống thanh bình chân chất của người dân đầm Chuồn quanh năm lênh đênh trên sóng nước. Hiếm có nơi nào gần trung tâm thành phố đến vậy mà chẳng cần đến điện để xài. Mọi hoạt động của ngư dân đầm Chuồn diễn ra một cách đơn giản như quy luật của tự nhiên dưới ánh sáng của Mặt Trời, Mặt Trăng và những vì sao cùng sự chỉ dẫn của Nữ Thần Nước – theo quan niệm tâm linh của dân làng.
Cũng giống như bao làng chài khác, họ cần mẫn với công việc từ 6 giờ tối hôm trước và kết thúc công việc vào sáng sớm hôm sau, ấy thế nhưng những vất vả không làm tinh thần mệt mỏi, người dân vạn đò luôn tự tạo niềm vui cho cuộc sống nơi làng quê yên bình, để rồi thật tự hào làm sao khi những giá trị chân nguyên vẫn được giữ mãi đến tận ngày nay.
Đầm Chuồn khung cảnh như tranh
Ai đi nhớ mãi ân tình thân thương
Về rồi vẫn mãi vấn vương
Thịnh tình nơi ấy luôn còn trong tim.
Nếu có dịp đến với đất thần kinh, hãy ghé thăm đầm Chuồn – nét chấm phá phong vị Huế thương!